Η υπερηχογραφία είναι μία απεικονιστική διαγνωστική μέθοδος ανάμεσα σε πολλές άλλες: Αξονική Τομογραφία, Μαγνητική Τομογραφία, Ψηφιακή Ακτινογραφία, Αγγειογραφία, Σπινθηρογράφημα και Γ-κάμερα, Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ). Η υπερηχογραφία χρησιμοποιεί μία δέσμη από υπερήχους ορισμένης συχνότητας που εκπέμπεται από τον ηχοβολέα, το εξάρτημα του υπερηχογράφου που έρχεται σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα. Ο ηχοβολέας δρα ταυτόχρονα σαν πομπός και δέκτης ανακλάσεων των υπερήχων, όπως αυτές επιστρέφουν στον ηχοβολέα, μετά την ανάκλασή τους στους ανθρώπινους ιστούς.
Η υπερηχογραφία χρησιμοποιώντας την εφαρμογή του φαινομένου Doppler μπορεί ταυτόχρονα να μετρήσει και να απεικονίσει χρωματίζοντας τις μετακινήσεις (ροές) των υγρών του σώματος και ιδιαίτερα του αίματος. Έτσι, προκύπτουν χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν όχι μόνο την κίνηση και την μορφή των οργάνων και των ιστών (Β-mode υπερηχογραφία) αλλά και την αγγείωση και αιμάτωσή τους (έγχρωμο Doppler).
Σημαντικό πλεονέκτημα της υπερηχογραφίας είναι το ότι η διάγνωση εξαρτάται από την χρήση υπερήχων, που είναι τελείως ακίνδυνοι για το ανθρώπινο σώμα, ακόμα και τους πιο ευαίσθητους ιστούς ή το έμβρυο στην εγκύμονα μήτρα. Αντίθετα, η πλειοψηφία των άλλων μεθόδων χρησιμοποιεί ακτινοβολία Χ με γνωστές και μετρήσιμες δυσμενείς επιδράσεις σε όλους τους ιστούς και ιδιαίτερα στον μυελό των οστών και το αίμα. Η διαφορά αυτή τοποθετεί την υπερηχογραφία σε πλεονεκτική θέση, εκτός από την αποτελεσματικότητά της μπορεί να χρησιμοποιηθεί επαναληπτικά και συγκριτικά ιδιαίτερα στην παρακολούθηση χρόνιων παθήσεων.
Η σύγκριση της αποτελεσματικότητος της υπερηχογραφίας σε σχέση με την αποτελεσματικότητα των άλλων απεικονιστικών μεθόδων και κυρίως με την Αξονική και την Μαγνητική Τομογραφία, έχει μελετηθεί πολλαπλά τις τελευταίες δεκαετίες, παράλληλα με την μελέτη του αντίστοιχου κλινικού οφέλους που προκύπτει από την τεχνολογική εξέλιξη αυτών των μεθόδων. Είναι αλήθεια πως κάθε απεικονιστική εξέταση έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Είναι δηλαδή ισχυρότερη ή ασθενέστερη στην απεικονιστική διάγνωση και τεκμηρίωση σε διαφορετικά όργανα ή παθήσεις. Παραδειγματικά η Μαγνητική Τομογραφία είναι αναμφισβήτητα η ακριβέστερη εξέταση για την διάγνωση των παθήσεων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και η Αξονική Τομογραφία είναι η ακριβέστερη εξέταση για την διάγνωση των παθήσεων των πνευμόνων.
Σε όλα πάντως τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος οι απεικονιστικές τεχνολογίες μπορούν να δράσουν συμπληρωματικά, συμπληρώνοντας η μία την άλλη με τα δικά της κριτήρια, μέχρι να καταλήξουμε στην τελική διάγνωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, στα περισσότερα όργανα, στις περισσότερες παθολογίες, υπάρχει ανταγωνισμός δηλαδή οι ίδιες πληροφορίες προκύπτουν είτε χρησιμοποιηθεί η Μαγνητική ή Αξονική Τομογραφία ή η υπερηχογραφία.
Η υπερηχογραφία, όπως και οι άλλες απεικονιστικές μέθοδοι, έχει τα ισχυρά και τα αδύνατα της σημεία και εφαρμογές. Για παράδειγμα είναι η ακριβέστερη μέθοδος για την απεικόνιση της καρδιάς και των αγγείων. Στα περισσότερα όργανα και παθολογίες τοποθετείται σε πρωτεύοντα ρόλο γιατί μπορεί να δώσει τις ίδιες ή περισσότερες πληροφορίες από τις «βαρύτερες» «αντιπάλους» της, την Αξονική και την Μαγνητική Τομογραφία. Σ΄ αυτές τις άπειρες περιπτώσεις διαγνωστικής προσφυγής σε απεικονιστική μέθοδο, λαμβάνονται υπ΄ όψη άλλα δύο σημαντικά πλεονεκτήματα της Υπερηχογραφίας:
- το ακίνδυνο λόγω έλλειψης ακτινοβολίας αλλά και
- η οικονομική διάσταση.
Στη μελέτη της σχέσης κόστους/οφέλους, η Υπερηχογραφία αναδεικνύεται συντριπτικά καλύτερη από τις ακριβές στην αγορά, χρήση και συντήρηση ανταγωνίστριες της.
Η υπερηχογραφία είναι προέκταση του χεριού κάθε γιατρού
Μία άλλη αλλαγή που διαπιστώνεται στην διάδοση της υπερηχογραφίας τα τελευταία χρόνια είναι η επέκταση της χρησιμότητάς της σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες. Η επέκταση αυτή προκαλεί κάθε γιατρό να εκπαιδευτεί και να χρησιμοποιήσει την υπερηχογραφία στο πεδίο που αφορά στην ειδικότητά του. Ο υπερηχογράφος και ο ηχοβολέας γίνονται έτσι η φυσική συνέχεια της ψηλάφησης του ασθενή με τον ηχοβολέα να αποτελεί προέκταση του χεριού κάθε γιατρού. Η προέκταση αυτή προσθέτει εικόνα με πολλές χρήσιμες πληροφορίες στην κλινική εξέταση πολλών ασθενών που προσφεύγουν στον γιατρό τους για διαφορετικά προβλήματα.
Σε αυτή τη διαδικασία είναι φυσικό να υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, όταν οι γιατροί διεκδικούν πρόσβαση στη νέα τεχνολογία της υπερηχογραφίας. Ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να είναι επιζήμιος για τον ασθενή γιατί η υποεκπαίδευση οδηγεί σε παραγωγή πολλών ιατρικών πράξεων συνήθως χαμηλής ποιότητας. Ο ανταγωνισμός μπορεί όμως να αποδειχθεί και επωφελής για τον ασθενή όταν καταλήγει σε καλύτερη εκπαίδευση και καλύτερη εξειδίκευση στις εφαρμογές της υπερηχογραφίας που ανοίγονται σε κάθε ιατρική ειδικότητα.
Η Ελαστογραφία, νέα διάσταση στην υπερηχογραφική εικόνα
Εκτός από την θεματική επέκταση της υπερηχογραφίας στις διαφορετικές ιατρικές ειδικότητες, άλλη αλλαγή που γίνεται στην υπερηχογραφία στις μέρες μας είναι η εσωτερική εξέλιξη της τεχνολογίας η οποία οδηγεί στο να προκύπτουν νέου τύπου διαγνωστικές πληροφορίες από τα σύγχρονα υπερηχογραφικά μηχανήματα. Ένα τέτοιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η εισαγωγή της ελαστογραφικής σημειολογίας στην υπερηχογραφική τεχνολογία. Ελαστογραφία σημαίνει την δυνατότητα που έχει ο σύγχρονος υπερηχογράφος να διακρίνει την σκληρότητα και την ελαστικότητα των ιστών.
Προκύπτει έτσι με την καινοτόμο αυτή τεχνολογία η δυνατότητα για ατραυματική, χωρίς προσφυγή σε βελόνα και παρακέντηση, «εικονική βιοψία» που προσεγγίζει την ιστολογική εξέταση κάθε οργάνου. Η «εικονική» αυτή ελαστογραφική «βιοψία» προσθέτει νέα διάσταση στην υπερηχογραφία που προσεγγίζει πολλές παθολογίες, πρακτικά όλων των οργάνων του σώματος, και γίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη στην ογκολογία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου